“Steillagen der Mosel” - Throwback Thursday blog deel 1

Weingut Dr. Loosen

Wij hebben onze wijnproeverij bij Weingut Dr. Loosen vooraf via de website geboekt, maar hoe vind je nu zo’n wijnhuis om deel te nemen aan een proeverij? Soms vinden wij deze via onze wijnleveranciers en ben je vaak bekend met 1 of meerdere wijnen van het huis en ga je daar op werkbezoek. In dit geval kwamen we bij Dr. Loosen via Gall & Gall. Jullie allen waarschijnlijk wel bekend en 1 wijn uit het gamma van Dr. Loosen wordt daar verkocht. Deze wijn kreeg ik als kerstcadeau in 2019, ter “voorbereiding” op de zomervakantie van 2020. Een heerlijke riesling en zo is het idee geboren om dit wijnhuis te bezoeken, zo eenvoudig kan het dus zijn ;-)

Weingut Dr. Loosen vind je in Bernkastel-Kues, eigenlijk net buiten het dorp en prima te voet, langs de Moezel lopend te bereiken. Het Weingut is al meer dan 200 jaar in familiebezit en is momenteel in handen van Ernst Loosen. Het is een Weingut met een vrij uitgebreide selectie aan wijnen van vrijwel allemaal riesling druiven gemaakt en zowel in de droge als de zoete varianten. De core business is natuurlijk wijnen, maar in de shop vind je bijvoorbeeld ook Loosen Bräu Kellerbier.

Weinprobe

Een wijnproeverij bij Weingut Dr. Loosen is te reserveren in het Engels en in het Duits. Gezien het tijdstip (later op de dag) kiezen wij voor de Duitse proeverij. Onze gastheer is prima te volgen, maar je moet natuurlijk echt wel een beetje Duits kunnen verstaan. Belangrijke zaken wil hij soms ook nog wel even in het Engels herhalen, zeker wanneer hij weet dat er niet alleen Duitstalige gasten tegenover hem zitten.

Volgens ons proefformulier proeven wij vandaag 7 verschillende wijnen, 4 droge en 3 zoete. Een fijne verrassing is de bijzondere 8e wijn die ons bij aanvang ingeschonken wordt.

Wat goed is om te weten, voordat we gaan “proeven”….ook de Duitse wijnbouw is net als bijvoorbeeld de Franse ingedeeld in klassen, tenminste wanneer je de VDP. Prädikatsweingut adelaar op flessen wilt gebruiken. Officieel kent dit systeem 3 treden op de kwaliteitsladder en voor de zoete wijnen is er nog een extra klasse om de zoetheid van de druiven mee aan te duiden.

Ben je in de regio en zoek je een lekkere basiswijn zonder te hoeven nadenken over alle kwaliteitsladders….Ga dan voor de “Dr. L” lijn, dit is de basiswijn van het Weingut, gemaakt van druiven die ze aankopen van andere boeren in het gebied. Heerlijk op het balkonnetje in de zon.

Weinprobe Trocken

Om te beginnen de droge witte wijnen en dan ook meteen maar de verrassing van de dag. Dr. Loosen maakt enkel wijnen van de Riesling druif, maar we beginnen met:

• Weissburgunder: Dit is een wijn die eigenlijk exclusief is voor de Duitse markt en heel soms enkele weken te koop is bij Gall & Gall, maar dan wel in de aspergetijd. Weissburgunder of pinot blanc, zoals de meeste hem misschien beter kennen is een klassieker in combinatie met asperges. Bij toeval is wijn van deze druivensoort in het assortiment van Dr. Loosen terecht gekomen. Ernst Loosen wilde een wijngaard aankopen, welke gelegen was tussen 2 andere wijngaarden die al van hem waren. De verkopende partij wilde dit stuk land wel verkopen, maar onder voorwaarde dat hij ook de berg om de hoek zou kopen waarop weissburgunder stond aangeplant. Hij vond dit maar niets en was van plan de wijngaard te rooien en dan maar gewoon aan te planten met riesling. Omdat er best wat tijd overheen gaat om dit allemaal in orde te kunnen maken, was daar toch ineens de oogst van de volwassen geworden weissburgunder. Onder het mom van je gooit het ook niet weg, hebben ze er toch wijn van gemaakt en zijn vrouw was hierover zo enthousiast dat de stokken zijn blijven staan. Er zijn zelfs extra stokken van deze druif aangeplant. Rebels als wij zijn, gingen er natuurlijk enkele van deze flessen mee naar Nederland ;-)
  
  
• 2019 Rotschiefer Riesling trocken
  Een VDP Gutswein en daarmee de laagste in zijn klasse op de VDP ladder. De basiswijn zou je kunnen zeggen. De stokken voor deze wijn staan aangeplant op een ondergrond van rotschiefer, rode leisteen. Een mooie ronde wijn met aroma’s van exotisch fruit.
  
  
• 2019 Graacher Riesling trocken
  VDP Ortswein en de middelste trap van de VDP ladder. Deze stokken staan aangeplant op een ondergrond van blauwe leisteen en brengen een wijn voort met meer citrus aroma’s. De wijn rijpt in houten vaten van 30-60 jaar oud en met een inhoud van 1000 liter. Het zijn niet-gebrande vaten en verwacht daarom ook geen hout- of vanillesmaken in de wijn. Wat ze wel willen bereiken met de rijping op deze vaten is micro oxidatie en voor extra smaak laten ze ook de hefe, de gist meetrekken.
  
  
• 2018 Erdener Treppchen Riesling GG trocken alte Reben
  Een hele mond vol, maar eerst eens Erdener Treppchen, de naam van de specifieke wijngaard waar de druiven voor deze wijn staan aangeplant. Het tweede woord, Treppchen verwijst naar een trapje in de wijngaard, het is namelijk het Duitse woord voor trapje. Daarnaast nog de woorden alte Reben, letterlijk oude stokken. De wijn wordt dus gemaakt van druiven die aan stokken groeien die al heel wat jaren staan aangeplant. Het is zelfs zo dat er in de Mittel-Mosel nog originele druivenstokken staan aangeplant van 80-120 jaar oud, omdat de vernietigende druifluis in dit gebied geen invloed heeft gehad. Terug naar de wijn dan….dit is er 1 in de officieel hoogste categorie van de VDP ladder, Grosses Gewächs. Deze wijn ontstaat door spontane vergisting en er worden dus geen gisten toegevoegd. Omdat de wijn ontstaat met behulp van natuurlijk gisten, heeft deze wijn vaak wel een specifieke en niet altijd prettige geur. Een rijping van 12 maanden op eikenhouten vaten geeft deze wijn nog extra smaak en kracht.
  
  
• 2014 Ürziger Würzgarten Riesling GG trocken Réserve
  Eigenlijk de hoogste trap op de ladder met een beetje extra. Volgens de VDP mag dit niet, omdat GG nu eenmaal de hoogste trap op de ladder is, maar rebels als Dr. Loosen ook een beetje is, hebben zijn er nog een schepje bovenop gedaan met de GGR classificatie. De stokken staan hier aangeplant op een ondergrond van vulkaansteen. Ook deze wijn ontstaat door spontane gisting en rijpt vervolgens nog langer, 36 maanden op eikenhout. Hier hebben we het zeker niet meer over een borrelwijn, maar echt een eetwijn.

Weinprobe Süss

Over naar de wijnen waarvan veel mensen denken dat het de enige wijnen zijn die uit Duitsland komen, de zoete wijnen. Ook voor zoete wijnen is er een classificatie, bovenop de VDP classificatie. Bij de indeling van zoete wijnen gaat men uit van de hoeveelheid suikers welke aanwezig zijn in het beginproduct, dus in de druif. De minste suikers vind je in wijnen met de naam Kabinett, gevolgd door Spätlese, Auslese, Beerenauslese en Trockenbeerenauslese. Ook bij de zoete beginnen we met de uitzondering op de regel:

• 2018 Grauschiefer Riesling Feinherb
  VDP Gutswein
  De oplettende lezer heeft de term Feinherb hierboven niet zien staan. Deze naam wordt echter wel gebruikt, maar is een term die niet aan regels gebonden is. De wijnen hebben tussen de 15-25 gram restsuiker per liter en in dit specifieke geval heeft de wijn 20 gram/ liter. De stokken staan hier aangeplant op een ondergrond van grijze leisteen en brengen een wijn voort die heel goed past bij scherpe gerechten en de Aziatische keuken.
  
  
• 2019 Bernkasteler Lay Riesling Kabinett
  VDP Grosse Lage
  Een wijn op de eerste trede van de “zoetheid” ladder met 40 gram restsuiker per liter. Een wijn die prima kan als aperitief, maar die ik persoonlijk vanwege zijn abrikoos achtige karakter goed bij een soortgelijk dessert vind passen.
  
  
• 2018 Wehlener Sonnenuhr Riesling Spätlese
  VDP Grosse Lage
  De tweede trede op de ladder van zoetheid en een wijn met 55 gram restsuiker per liter. Voor deze wijn zijn zelf al druiven gebruikt welke een beetje zijn aangetast door edele rot.
  
  
• Eiswein
  Heel kostbaar en daarom geen wijn die we bij de proeverij hebben geproefd, maar wel 1 die wel hebben meegenomen naar Nederland. Ook dit is geen term die je op de ladder van zoetheid tegenkomt, maar moet aan dezelfde eisen voldoen als de Beerenauslese. Daarnaast moeten de druiven voor de eiswein geoogst worden bij een temperatuur van minimaal -8 graden, om eiswein te mogen heten. Ieder jaar opnieuw gokt het Weingut erop dat de door edele rot aangetaste druiven bevriezen bij een temperatuur van -8 graden of kouder. Gebeurt dit niet dan is de oogst verloren, maar gebeurt dit wel dan staat iedere medewerken van het Weingut, van de toiletdame tot de directeur om 4 uur ’s morgens in de wijngaard om de druiven te oogsten. Fantastisch in combinatie met een simpel stukje extra pure chocolade met sinaasappelschil en amandeltjes, DAT IS GENIETEN VAN ZOETE WIJN!
  

De oogst & het wel en wee in de wijngaard van Dr. Loosen

Dan nog iets over de filosofie met betrekking tot de oogst en het wel en wee in de wijngaarden van Dr. Loosen.

Wanneer we het hebben over aanplanten en rooien van wijngaarden is het goed om te weten dat Dr. Loosen er bewust voor kiest om nooit hele wijngaarden te rooien, maar alleen de dode stokken te vervangen door nieuwe aanplant.

Het oogsten gebeurt volledig handmatig, ook vanwege de steile hellingen waarop de stokken staan aangeplant. Machines kunnen hier de oogst niet voor de mens doen, het enige machinale hulpmiddel wat ze hebben is de monorail welke de kisten met druiven van boven naar beneden brengt en van onderaf weer lege kisten aanlevert. Tijdens deze oogst scheiden ze al direct de trossen voor de droge Riesling wijnen van de trossen met edele rot welke gebruikt worden voor de zoete wijnen. In de wijngaard staan tijdens de oogst zwarte emmers voor de trossen die volledig in tact zijn (droge wijnen), rode emmers voor de druiven die half aangetast zijn door edele rot (Auslese wijn) en een kleine witte emmer voor de Beeren- en Trockerbeerenauslese.

Doorgaans begint de oogst in de maand oktober, maar in de jaren ’17/ ’18/ ’19 en ’20 is men door de warmte al begonnen met oogsten in de maand september. Soms wordt een wijngaard ook meerdere malen geoogst, tot wel 4 keer en hierdoor ontstaat er eigenlijk ook steeds een andere wijn. Ook zijn er naast elkaar gelegen wijngaarden, zoals Erdener Treppchen en Erdener Prälat, waarvan de laatste een microklimaat heeft en waardoor er 4 dagen eerder begonnen kan worden met oogsten. Uit deze wijngaard komen de Dr. Loosen Prälat wijnen, met een soort Pauselijke figuur op het etiket.

Dr. Loosen is ruim vertegenwoordigd in de Mosel, maar staart zich niet helemaal blind op deze wijnstreek. Het Weingut bezit ook wijngaarden in de Pfalz, een steek waar we in de volgende blog 2 andere wijnhuizen bezoeken.

Federweißer

Even bijkomen van het wijn proeven met een Federweißer....ook wijn eigenlijk en mocht je nu denken wat een bewolkt glaasje....het woord zegt het al, Feder = veer (en kan gezien worden als licht) en weiß verwijst naar de troebele uitstraling. Aan het begin van het najaar te verkrijgen in het Mosel gebied en net aan gefermenteerd druivensap met minimaal 4% alcohol. Na botteling gaat de fermentatie gewoon verder en bewaarde flessen (mag je zeker niet te lang bewaren ;-)) bereiken uiteindelijk een alcohol percentage van ongeveer 10%. Niet op wachten en gewoon nu van genieten. Zum Wohl!!

Wat mag je verder niet missen in Bernkastel-Kues?

Walter J. Oster

In het centrum van Bernkastel vind je op een hoekje vlak bij het VVV-kantoor een curieus uitziend zaakje. In de etalage hangen velen grote, glazen ballonflessen met een kleurige hoeveelheid vloeistoffen erin. Wanneer je er langs loopt, weet je precies wat we bedoelen. Het blijkt de winkel van Walter J. Oster, ook een Weingut uit het Mosel gebied. Echter produceren ze veel meer dan alleen wijn en in het winkeltje koop je uit de glazen ballonflessen in iedere gewenste hoeveelheid diverse likeuren. Natuurlijk mag er van te voren ook geproefd worden, je moet immers wel weten wat je koopt. Limoncello, koffie crème likeur, maar bijvoorbeeld ook verschillende soorten gin en heuse Riesling mosterd. Wanneer het geld bij Dr. Loosen nog niet je portemonnaie uitgevlogen is, gebeurt dat hier zeker. Als een kind in een snoepwinkel….. ;-)

Café Konditorei Hansen

Nog niet genoeg van alle zoetigheid? Breng dan nog een bezoek aan Café Konditorei Hansen middenin het centrum van Bernkastel. Voor heerlijke taartjes en een keur aan truffels….toch nog even iets meenemen voor onderweg in de auto terug naar huis…